farkındalılık sağlatan seslerin birbirleri içerisindeki devinimleri değildir sadece. bir istikamet doğrultusunda eklentilenen, bütünleştirilen her dem yenisi her dem tazesi olması illa ki gerekli olmayan eskilerin tabiriyle ‘miadını tüketmiş’ varsayılan sesler de güncelliğin bu gri sahnesinde illa ki bir şeylerin hala önemli olduğu vurgusunu zihne taşımaktadır. zihne ulaştırmaktadır. kolaycıl yoldan bir örnekleştirilmiş, hep aynı tornadan çıkan nağmelerin ötesindekini arşınlayabilmek başlı başına cevval bir iş bellenmişken aslolan kaybettiğimiz öz sesimizdir! kendiliğinden sindirilmişlikle terbiye edile edile, unutuşlardan unutuş beğen(diril)erek çizmeye çalışılan profil içerisinde geleceğe adımlayabilmek mümkün değilken hala işitilmezliğin yüceltilmesi düşündürücü değil midir? hala körlemesine bir ilericilik curcunası içerisinde her ne varsa eskiye dair sonuna kadar tüketilmesi midir elzem olan? hala yanıtları bulunamayan bunca şey içerisinde tahakkümün ezici üstünlüğünü tartmak, sineye çekmek midir üzerimize vazife edilen. nicedir soluk almaksızın resmen alelacele yaşadığımızın, yaşam dediğimizi bir+bir+bir rutin hareketlerden ibaret çiğ bi’form haline dönüştürdüğümüzün farkında mısınız? hemen hemen her şeyi olağan karşılamaya epey alışkın olduğumuzdan hayatlarımızı şekillendiren en büyük biraderin varlığını hala duyumsamıyor musunuz? gözlerini mütemadiyen handiyse saniye v sekans kaçırmaksızın üzerimizdeyken. bulunduğumuz konumlar, hatmettiğimizi sandığımız olgular, arşınlamaya gayretkeş olduğumuz bu serüven içerisinde ne kadar da çok miadı dolmuş şeyin hala taze diye yutturulduğunu açık v seçik bir biçimde sunumlandırmaktayken üstelik. hiç değilse sınırları şükür ki dinleyenin tahayyülüne terk edilmiş olan müzikal alanda bu eskiyi yeni diye tanımlandırmaları aşabilecek, alaşağı edebilecek sınırlı sayıda da olsa önermeler bu güncelliği çok daha derli toplu bir biçimde çözümleyebilmeyi mümkün kılmakta…
deneysellik mihmandarlığı üzerinde giriştiği her kayıt tecrübesiyle doğal ses erimlerinden, olağan saha kayıtlarından bambaşka hayat okumaları gerçekleştiren nick edwards aka ekoplekz ile dubstep’in ana akım içerisindeki yankısından özenle uzak durmaya çalışan ses erimlerinin türeticisi ralph cumbers aka bass clef tarafından temellendirilen, ‘ekoclef’ projesinin ismi ile müsemma bir biçimde iki taraf arasında değiş tokuş – takas edilen meram v seslerin dünyasında miadı tüketilmiş sanılanların izlerini tekrardan belirgin kılmaya gayretkeş önermelere girişmelerinin yankısıdır bu girinin maksadı. topyekün deneyselliğin hallice uzak durulası bir tür olarak resmedilmesi riskine karşın maksamsal devinim ile 23 dakikalık tek kanallı bir ‘ekoplekz’ taslağının ikili arasında paslaşılarak kotarılması neticesinde dört kanallı, toplamda 46 dakikalık bir dinlencelik kulaklarımıza ulaştırılır. kesit v bölüntüler üzerinde sıfır bilgisayar hakimiyeti ile deneysel elektronika sınırlarının yamaçlarında dolaşan çeşitlemeler gerçekleştirilir. kulağa ulaşan her ses öbeği ahir zamanlardaki duyargalarını paslanmaya inatla terk etmeyenlerin halet-i ruhiyelerini kulaklara servis eden dikkatle dinlenesi bir secereyi dökümler. her ses deneyselliğin en karaltılı, düşünsel noktalarından (ekoplekz), vurgusu baki etkisi değişken koyu tonlara v dans ettirir vurgulara dokunan (bass clef) bir kompozisyonlar toplamına dönüştürülür. belirginleştirilen elektronika nüvesinin kapsayışı altında yer edinen, ilintilenen tüm alt türlerin belirgin bir okumasıdır ha keza. bir rubâi dizisini çağrıştıran, sinematografik pasajlar ile bezeli, vokal kesidinin hemen dibinde bitiveren endüstriyel dub hamleleriyle technonun kesişiminden mülhem “i was a tree in the forest; they cut me down” bu bağlamda tapeswap’den öne çıkan ve ortaya konulan ses imini net bir biçimde anlaşılır kılan bir yapı olarak iliştirilebilir. isimlendirmelerin, tanımlamaların az ötesinde bileşkesi oldukça sağlam lehimlenmiş olan ses çeşitliliği ile kulak kabartılası, 2011 yılının adı anılası v feyz alınası bir kaydıdır tapeswap…
ekoplekz official site
bass clef / magic + dreams official site
ekoclef – tapeswap album buy via magic + dreams
ekoclef – tapeswap album critic by robert mccorquodale via hyponik
ekoclef – live at fag studios concert review by alex digard via tape-echo
ekoplekz – mondo urbano podcast #27
gagarin – third rail (bass clef derail mix) via xlr8r
“Noam Chomsky ile Türkiye-ABD ilişkileri, Ergenekon, TEKEL ve DTP hakkında Boston’da konuştuk. Profesör Noam Chomsky seminerlerde ve söyleşilerde tanıtılırken New York Times tarafından kendisine atfedilmiş olan “…belki de dünyanın en etkili aydın lideri” tanımı kullanılır. Chomsky bu tanımı hep gülerek düzeltir; zira iltifat sanılan kısım cümlenin yarısıdır ve cümlenin ikinci yarısı “….peki neden Amerika hakkında bu kadar kötü şeyler yazıyor?” şeklinde devam eder. ABD eşrafı ile pek hoşlaşmaz. Boston’daki M.I.T. ofisinin kapısı açıldığında karşımda yüzü aşkın kitabın yazarı, hakkında belgeseller yapılmış, dünyanın en çok tanınan düşünürlerinden 82 yaşındaki dev Chomsky, tevazusu ile heyecanımı dindiriyor, bahsettiği tüm insani değerleri birebir uygularcasına, törpülenmiş bir ego ile sorularımı sabırla yanıtlıyor. Türkiye ile gayet haşır neşir olduğunu bildiğimden sorulara verdiği detaylı yanıtlar şaşırtmıyor, ancak bakış açısının kapsamı bildiğimiz veya bildiğimizi sandığımız konulara derinlik kazandırıyor. Memleket ahvalini eğrisi ile doğrusu ile ondan dinlerken büyüdüğüm coğrafya ile sanki yeniden tanışıyorum.”
”Binlere kök salarak Kavramak hayatı derinden Ve ortasından geçerek acının Olgunlaşmak hayatın taa ötesinde, Taa ötesinde zamanın!” dizeleri yazılmıştır Rainer Maria Rilke tarafından. Külliyatının engin derinliğinde saklı duran bir dörtlükte. Beklemediğimiz anlarda aldığımız yaraların, bir türlü ötesine geçemediğimizden kendimizi suçlar hale düştüğümüz ataletimizin, anlamaktan çok yargılamalarımızın çoğaldığı, nereye gidersek gidelim maalesef yanımızda taşımaya devam edeceğimiz gem ve kederin tıpkı ümit ve neşe gibi varlığının devamlılığını sürdürdüğü çemberin içerisindeyiz. Yazgılarımız olarak nakledilmiş işin aslında kurbanlığımızı anlamamıza vesile olan döngüdür adına hayat dediğimiz bu kapsam bütünü. Nicesinde toz kondurmadığımız hayallerimizin teker teker parçalandığına şahitlik mi etmemişizdir? Yıkıntıları arasında durduğumuz daracık alanda bir ışık hüzmesi yakaladığımızda tüm o yitirilmiş kuvveti bir gün geri kazanacağımıza olan inancımızı mı fark etmemişizdir? Nasıl olsa yolun henüz çok başındayız diyerek bir sonraki sahneye mi atmamışızdır layığıyla işitmelerimizi ve hakikatle birilerinin kaosunda yılmadan hayata tutunma isteğimizi tüketişlerimizi? Neresinden tutulursa tutulsun elde avuçta kalan son kırıntıları da mümkün olduğunca çabuk bir biçimde tüketmeye devam ediyoruz. Ne kimsenin derdine kendimize göre çok değerli olan vakitlerimizden paydalar ayırmakta özenli davranıyoruz. Ne dile getirilenlerin gerçek olabileceğine itimat gösteriyoruz. Ne de kasvetin bu kadar yoğun bir biçimde dört bir yanımızı kapsamasına karşın inatçılığımızdan vazgeçiyoruz. Anlamaktan kaçındıkça, işittiklerimizden korkar hale geliyoruz. Bir sonrasında bizleri mi bulacak yoksa bütün bu sert iklimin getirdikleri diye hayıflanır buluyoruz kendimizi. Endişeleniyoruz ama dörtlükte karşımıza çıkmakta olan yeniden başlayabilme dirayetini kendimizde bulamıyoruz. Yüzleşmekten kaçınarak, sert sessizlere fazlasıyla sahip çıkarak, dışarıya esip gürleyerek içinde fırtınalarını yaşamaya devam ederek yaşamı sürdürmeye devam ediyoruz. Eksik gedik de olsa yetiştiğimiz kadarına, özlemini duyduğumuz eskinin hatıratına yakın durabilmek için bir derman arıyoruz, sözcüklerden, dinlediklerimizin satır aralarından duyumsadıklarımızla bir bütün olarak. Belki de bu duruma fazlasıyla yatkın olduğundan, çözümlemelere imkan sunduğu için müzik hepimizin içinde bir o yana bir bu yana çırpınmaya başladığımız, boğulmaya resmen ramak kalmış hallerimizden kurtulabilmemiz için gerekli olanı sağlayacaktır diye bir ümit taşıyoruz. Ehveni şerin müziklerin arasında bir yerlerde saklı kalabileceği ihtimaline itimat etmek istiyoruz. Kulağımıza varmış olan tınıların makul nedir tekrardan tanımlama konusunda bize yol gösterebileceğini düşünüyoruz. Dream Endless’ın Limbo Pillow blogunda kaleme aldığı yazılarda değindiği gibi yazı yazmanın nedenleri üzerine düşünürken bu seslenişler karşımıza çıkmaktadır. Kendimize dair detayları anlamlandırırken işittiğimiz seslerin, duyumsadığımız notaların aslında görebilmek için çok da mahir olmaya gerek bıraktırmayan detayları önümüze serdiğini ifade edebilmektir bütün çabamız. Elbette mümkün olsa daha iyilerini sunabilsek Deuss Ex Machina çatısı altında tıpkı imrenegeldiğimz ve pek çoğunu sağ sütunda sizlerle paylaşmaya çalıştığımız diğer günce veya sitelerde karşılaştıklarımızla paralellikler barındıran içerikler kotarabilsek. Kişisel detaylarımızın tekil satırlarından öte hepimizi ilgilendirecek sorunlara bakış açıları getirebilmek için buralarda yer ediniyoruz. İşgal ediyoruz şu sanal alemin bir kuytusunu. Dertler bir olmadığından herhangi birisi için üzerinde düşünebilmeyi seslerle gerçekleştirmeye harala gürele uğraşıyoruz. Kimliklerimizden ve dinlediklerimizden bir eşik yapılandırabilmek, hemen her şeyin hazır lokmalar halinde sunulduğu, dışı farklıklar barındıran ama içi kof örneklerinden ayrı durmaya itina göstererek, bazen sözü fazla uzatarak ama esasında ne kadar da çok şeyi bilmediğimiz gerçeğini sizlerle beraber öğrenerek Makina çarklarını döndürebilmeyi amaçlıyoruz. Deuss Ex Machina’nın Pazartesi akşamı yayınlanan bölümü dahilinde iliştirip örneklendirme gayretkeşliğinde olduğumuz sunumlar bu muhteviyatın işitsel ayağını oluşturan bir kurgu yığını olarak Dinamo FM’den sizlerle buluştu. Akıp gitmekte olan zamanın hakkaniyestizliği karşısında hiç değilse birkaç kelamı çekincesiz ulaştırabilirsek ne mutlu bizlere. Kazım Koyuncu’nun sesini John Zorn’un melodikasında aramaya, Sabahat Akkiraz’ın sözünü Muslimgauze’un belgeleyici, iğneleyici, uyandırıcı kolajlarında bulabilmeye, Tuluğ Tırpan’ın tuşesini Adolf Plays The Jazz’in sesler ile kurduğu enstrümantal parçalarda anlamlandırabilmeye elbirliğiyle devam. Elektronik müziğin çok katmanlı yapısı içerisinde nev-i şahsına münhasır örneklendirmeleriyle zaman kesitlerini durdurarak ummadığımız çözümlelemeleri beraberinde getiren Kieran Hebden aka Four Tet’i beşinci uzunçaları olan There Is Love In You’nun başatlığında sizlere haftanın albüm önerisi olarak takdim ediyoruz.
Duymakta olduğumuz müzikal sesler oluşturdukları çağrışımlarla beraber içselleştirilip, kendimize en uygun bulduğumuz anlamlandırmayla karşılaşmamıza vesile olan aracılardır. Kabuğumuza çekilip kaldığımız, sınırlarımızın dışına hemen hiç çıkmadığımız asri zamanda farkındalılığı arttırmaya gayret eden, çeşitlendirmelerin tek bir bakış açısından ve tek bir doğrudan ibaret olmadığını idrak edebilmeye imkan sağlayan bütünlük ortaya çıkartılır. Duyumsanan sesler, üretim biçimleri farklık gösterse de endüstriyel tını pasajlarından ortam müziği formüllerine kadar her yapılandırma dahilinde detaya kavuşturmaya çalıştığımız önermemizi pekiştiren örnekler karşımıza çıkartır. İhtimallerin gerçeklerle terbiye edilerek aşınıdırılması karşısında işitmekte olduğumuz sesler, okumakta olduğumuz yazılar, seyretmekte olduğumuz filmler özünü kaybetmemiş önermeleri ambalajından kurtardıktan sonrası bize kalmış bir aralıkta keşfetmemiz için hazır ve nazırdır. Keşmekeşlik ve kakafonik gürültülerden dertli dertli hayatta karşılaştığımız sorunların yansılarını ihtiva eden ağıtlara kadar bu bezeyişi ve üretimleri derinleştirebilmek mümkündür. İş ki ayırdığımız vakti yeterince iyi kullanabilmekten geçmektedir. Ne duyduğumuzu bilerek yola çıkılan her serüven olduğumuzdan daha farklı yapmayacaktır belki bizleri ama mümkün mertebe izansızlık ile donanmış olan, beklentisizliklerin kuyusunda terk edilmiş kalan hayalleri, düşünceleri ve hakikatleri bir şekilde yolumuzla bütünleştirecektir. Varabilmek için çaba sarf ettiğimiz, anlamlandırabilmek için itinayla kulaklarımızı dört açtıklarımız birbirlerine domino taşları gibi bağlı kalmış ve hamlelerin ona göre düzenlenmesi gereken hayat sahnesinde olan biteni tevekkülle karşılayabilmemizi de sağlayacaktır. Hafif bir meltemde yıkılmayacak, karşılaştıklarını her nasıl şartlar altında bulunursa bulunsun gözlemleyebilme ve idrak etme yeteneğine ulaşabilmek için müzik aslında gerçekçi bir yoldaşlığı sağlamaktadır. Herhangi bir beklenti içerisinde bulunulmadan, sözcükleri yanlış mı anlaşılır acaba diyerek engellerle donatmadan, basitleştirmeden akla gelenlerin dökülebildiği, ortaya çıkartılan her nitelikli müzikal prodüksiyonun dahilinde en başından bu yana savunageldiğimiz aynalamaları, gözün gör dediklerini buluşturan bir düzenek ortaya çıkartılır. Kieran Hebden’ın müzikal kariyerinin başlangıcına ulaştığımızda da bu mukabele yeteneğinin, etrafta olup biten seslere olan aşina halleri irdeleyebilmek mümkündür. Salt bir fon oluşturmasının dışında müziği hayatının merkezine konumlandırma yolunu seçenler için dikkat çekici bir odak olan İngiltere’nin çok katmanlı müzikal türetimlerinin Four Tet’e yolu ulaşana kadar sanatçının biriktirmelerinin sağlayıcısı olduğunun altını kalın kırmızı kalemle çizmeliyiz. Hebden’ın bağdaştırmaya çalıştığı kulağa yerleşmekte olan sesleri derleyip toparlayarak anlamlı birer görünüm haline dönüştürme yetisi olduğunu da ilave etmeliyiz. Ses muhteviyatına yapılan her müdahaleyle, kadrajın dışında kalanları anlayabilmek için birer çözümleyici, eşik atlatıcı imgelem dinleyicilerle buluşturulur. Sam Jeffers ve Adem İlhan ile temellendirdiği Fridge grubu müzikal kariyerinin temellerini oluşturur. Elektronik döngülerle bağlar ihtiva eden, post-rock terennümler o çatı altından Ceefax ve Semaphore albümleriyle dinleyicilere sunulur. Kieran Hebden’ın üniversite eğitimi sırasında edindiği bilgisayar ile yola çıktığı Four Tet projesi ise kişisel, avantgarde caz ile elektronik müziği birbirleriyle buluşturan denemelerin etrafında şekillendirilen bir yapı olarak 1998’den günümüze kadar deneysel, resmedilebilir kurgulamaların merkezindeki bir odağı temsil eden bir bütünlüğün temsilcisi olur. The Milk Factory’ye 2001 yılında vermiş olduğu röportajda değindiği üzere tekil seslerle yola çıkılan hemen pek çok ses örneğinin televizyon, radyo veya müzik çalardan tertip edildiği ve bilgisayar üzerinde birbirleriyle bütünleştirildiği bir üretim mekanizmasıyla kayıtlar ortaya çıkartılır. Trevor Jackson’ın Output plakevinden sunulan debut kırkbeşlik Thirtysixtwentyfive bu önermelerin ulaşılabilir ilk örneğini oluşturacaktır. Birbirleri arasında köprülemeler gerçekleştirilip serbest caz vezninden elektronik titreşimlere ulaşan deneysellikle mürekkep ve adıyla müsemma bir biçimde otuz altı dakika yirmi altı saniyelik bir kompozisyon ortaya çıkartılır sanatçı tarafından. Örnek sesler etrafında dolaşıma dahil edilmiş her unsurla beraber etkisi altına dinleyiciyi çekmekte pek de zorlanmayan bir kurgumasal bütünleştirilir. Eksik parçaların yapının içerisinde rutini durağana çeviren ve bir sonraki evrede kulağa çalınan yapılandırmada ulaştırıldığı deneysellik dozu kararında bir kurgu Four Tet’in zamanla geçeceği eşikleri çözümleyebilmemizi kolay kılan detaylarla süslenmiş bir temel kaydı temsil eder.
1999 yılında Output etiketiyle yayınlanan debut uzunçalar Dialogue bu biriktirmelerin üzerinden yola çıkılmış hip hop ritmleriyle serbest caz müziğinin buluşturulduğu denemeleri içeren tümü bilgisayarda kaydedilmiş olmasına karşın akustik orkestrasyon hissiyatını fark edilir bir şekilde öne çıkartan detaylara haiz dönem içinde yayınlanmış olan elektronik müzik özneli kayıtlardan farklı bir temas noktasını arşınlamaya gayret eden müzikal bir derinlik karşımıza çıkartır. Formüllere bağımlı kalınmış ses erimlerinden mümkün mertebe uzakta durarak Kieran Hebden yeni olarak tanımlandırmaya ihtiyaç duyulacak katmanlarla bezeli ses yüzeylerini bütünleştirecektir Dialogue uzunçalarında. Akustik döngü üzerine bina edilmiş elektronik sinyallerin karşıladığı Space Of Two Weeks parçası özellikle son iki dakika içerisine sıkıştırılmış olan eklektik dans ettirir kurgusu ile farklı bir dinlenceliğe başladığımızı ifşa eden kurgusuyla kayıt açılır. Anticon etiketinden aşina olduğumuz folk nağmelerinin hip hop içerisinde kullanılmasıyla özdeştirebileceğimiz bileşeniyle Chiron, melodik kesidiyle psychedelic caz detaylandırması 3.3 Degrees From The Pole, kırkbeşlik olarak yayınlanmış 60’ların caz orkestralarını anımstan Misnomer gibi detaylarda ayrıştırılabilecek önermeleri kulaklarımıza ulaştırır Kieran Hebden Yarıda bırakılmış cümlelerin duyumsandığı egzantrik davul orkestrasyonu ile epey uzun bir süre sonra bile dinlenildiğinde etkisinden hiçbir şeyi kaybetmemiş olan serbest vezin caz sarmalı Liquefaction, breakbeat gibi aksak elektronik dans müziği disiplinlerinden apartılarak geliştirilmiş, doğallaştırılmış bir yapılandırmanın temsilcisi olur. Albüm doruk noktaları arasında anabileceğimiz ritmik döngünün hüzün yüklemli çoğaltımlarından kısa bir süreliğine de olsa ayrı kalmamızı sağlayan The Butterfly Effect, doğu ile batının müzikal yansılarının birbirlerine kavuşturulduğu farklı bir dinlencelik Aying ile kaydın sonuna ulaşırız. Albümün ilk nağmelerinden bu yana savunageldiği konuşmanın gerekliliği üzerine, karşılıklı olarak birbirimizi anlamamızın önemine dair çıkarsamaların birbiri peşisıra sunulduğu yapıların nihai olarak ulaştığı sonuç olan Charm, enstrümantal yüzyeleri arasına dahil edilen hint ezgileriyle çağrısını görünür kılan elektronik titreşimlerle kaydı nihayetlendirir. 2001 tarihli Pause uzunçalarında Hebden caz sınırlarından uzaklaşmadan oluşturduğu önermelerinin elektronika, ambient ve lo-fi disiplinlerinden terennümlerle yeniden şekillendirildiği rahat dinlenebilir ama nasıl bir kurguyu oluşturmaya çalıştığının temellerini anlaşılır kılabilecek ve debut albümün seslerini tekrar etmeden değişikliklere girişildiği bir önerme olarak dinleyicilerle buluşturulur. Rastlantısal geçişlerle, birbirini takip eden döngüler dahilinde iliştirilen seslerle beraber geliştirilmeye müsait bir ses evreni Four Tet’in müzikal çehresinin genel çerçevesini yavaş yavaş belirginleştirecektir. Pastoral müzik tanımının ilk kez hakkaniyetle kullanımına da Pause albümün aracılık ettiğini kısaca ilave etmeliyiz.
Yüzeyler arasında derinlikli ses alıştırmalarının Kieran Hebden’ın çoklu yapılandırmalar olarak tasvir ettiği kurgu bütünlüğünde şekillendirilmesinin bir sonraki durağı Domino Recordings Co. etiketinden yayınlanan Rounds albümü olacaktır. Müzikal yeterliliğin az ama öz alet edevatla türetilebilir olduğuna yetkin, dinlendikçe farkındalılık sağlatacak önermelere sahip, elektronik titreşimlerin giderek hissiyat kuramı üzerinde ilerletildiği atmosferlerin duyumsanabileceği bir yapı ortaya çıkartılır. İlk iki albüm içerisinde yer edinmiş hip-hop nağmelerinin caz müziği ile buluşmasının tezahürleri Rounds kaydında genel anlamıyla elektronik müziğin deneysellikle bağlar barındıran tüm türevlerini kapsamaya gayret eden çözümlemelere dönüştüğünden bahis açmalıyız. Kolaylıkla sınıflandırılan, günübirlik üretimlerin yanında Rounds muhteviyatını oluşturan bileşenleriyle uzun soluklu bir dinlenceliği sağlar. Herşeyden önce zihinin bir köşesinde saklı durduğunu zannettiğimiz unutulmuşları birer birer yeniden canlandıran bir tılsım taşır. Dinlenen sesler açmazlarımızın üzerinden nasıl atlayarak yolumuzu düze çıkarttığımızı sandığımızı ama aslında herhangi bir yere ilerleyemediğimizi açık eden seslenişleri barındırır. İhtiyaç duyduğumuzda nasıl birdenbire tel başımıza kaldığımızı açık eden, kalp atışlarının atonal kesidiyle başlayan Hands parçası aradığımızın bir yardım eli olduğunu belirginleştiren doğaçlama caz hip-hop arasında bir noktaya tekabül eden vurgulama ile kaydın açılışını gerçekleştirir. Akustik gitarın derdest edilip, dönüştürülerek kurgulandığı elektronik sinyallerde gidişlerin izini süren She Moves She, kısacık süresine karşın elektro akustik dönence First Thing gibi birbirleriyle bağlantılar barındıran süreklilik arz eden yapıların kulağımıza ulaştığı bir deryadır Rounds. Kimseden icazet almaya gerek kalmaz kimi zaman, gördüklerimizi anlamlandırmak için. Ne kadar didinirsek didinelim, uğraş verirsek verelim bir türlü boyunduruğundan kurtulamadığımız karaşınlığın, türlü çeşit müsibetin kapımızı yokladığını hissederiz. İçimizden kalan son ümit zerrelerini de sıkıştırılmış zaman aralıklarında harcamak zorunda olduğumuzu anladığımızdan bu yana bitmek tükenmek nedir bilmeden daha iyisine ulaşabilmek için uğraş vermemiş düşünüp taşınmamış mıydık? Nedir bu kadar karanlığa gömülü kalmamıza sebep olan, işittiğimizi bile anlamazdan gelmemize neden olan. Beş dakikalık süresinde neredeyse bir ömür boyu ayrıntılarla şekillendirilebilecek sözcüklerin tümlendiği, herşeyin sona erdiği nihai anda artık huzurdan başkasının olmadığını koca koca laflar etmeden basit bir armonika içerisinde duyumsatan sadece Rounds albümü için değil, Four Tet külliyatının da başat kayıtlarından birisi My Angel Rocks Back And Forth güzellemesi elektronik sesler ile akustiğin uyumu yakandığında nasıl da hayata dair teferrauatlardan arındırılmış bir bakışımı sağlayan yapının ortaya çıkartılabildiğinin örneğini oluşturur. Salt müziğin sunageldiklerinin sınırlarını zorlamayı başaran bir diğer örnek olan Unspoken parçasını da bu minvalde çözümleyebilmek mümkündür. Kesinliklerle başımıza zaten dertte, mümkün mertebe ne elimizi açık etmeye çalışıyoruz, ne de yediğimiz nanelerden sonra başımıza gelebilecekleri düşünüp tartıyoruz. Tâ ki yeterince dibini bulduğumuzu düşündüğümüz artık bu kadarı da fazla dediğimiz ana kadar sürecek bir heyhulada dolanmaya devam ediyoruz. Keşmekeşlik öylesine yorucu bir hal alır ki o evrede hangi dayanağa tutunup yola devam edebileceğinizi düşünmek bile zor gelir. Unspoken böylesi bir karar vermenin getirdiği sorumluluğu fark ettiren, nerede hata yapmıştım sorusunu çözümlemeyi sağlayan, dört başı mamur bir dinlenceliği oluşturur. Caz serbestlemesi içerisinde deneyselliği ağıdımsı lir melodisiyle perçinleyen And They All Look Broken Hearted ile Rounds’un final parçasına ulaşırız. Tüm kayıt boyunca iliştirilmeye çalışılan düşüncelerin tekmili birden sahnelendiği, mekanik dipnotları hüzünbaz gitar melodisinde duyumsayabileceğiniz, sözlük anlamıyla arabesk Slow Jam ile Rounds tamamlanır.
Kieran Hebden’in solo albümleri aracılığıyla sunmuş olduğu perspektifin detaylarına vakıf olabilmek için uzun soluklu kayıtlarının yanısıra ortaklaşa gerçekleştirdiği projelere de kulak kabartmamız lazım gelir. Bu satırlar içerisinde yer veremediğimiz; Stefan Betke aka Pole ile ortaklaşa kaydedilmiş Pole v Four Tet EP’si, Caz müziğinin hemen tüm alt disiplinlerinde yetkinliğini ortaya koyan çalışmaların altında imzası bulunan, emektar müzisyen Steve Reid ile kaydettikleri The Exchange Session Vol. 1 ve 2 albümleri, Okul günlerinden tanışık olduğu Burial ile geçtiğimiz sene içerisinde yayınladıkları dubsteple elektronika’nın buluşturulduğu Moth / Wolf Cub kısaçalarını, Aphex Twin’den Radiohead’e kadar parçalarını yeniden yorumladığı/biçimlendirdiği şarkıları derleyip, Four Tet kayıtlarının elden geçirilmiş halleriyle buluşturduğu Remixes başlıklı çalışmasını bu bağlamda dinlencelik listenize dahil etmenizi salık veririz. Kieran Hebden’ın birbirlerinden bağımsız zaman aralıklarında oluşturduğu, derleyip toparladığı, kayıt altına aldığı seslerle elektronik müziğin hissiyat vurgusunu ön plana çıkartan önermelerinin sonuncusu Domino Recording Co. etiketiyle 25 Ocak 2010 tarihinde yayınlanmış olan There Is Love In You albümü ile ilgili notlarımızı paylaşalım. İlk önce anılması gereken Ringer kısa çalarından bu yana dans ettirir kurgulamların üzerinde bu kadar yoğun bir biçimde emek sarf edildiği bir kurgu ortaya çıkartılır Hebden tarafından. Four Tet’in melankolik yansılarının her bir albümde daha fazla geliştirilmesine yorulan zihnin, şimdi bu formülü dans pisti üzerinden dinlenceliğimize katmasına tanıklık edebileceğimiz, yapılandırmalara evsahipliği yapmakta olan bir kayıttır There Is Love In You. Biçimlendirilmiş olan müziğin dinamikleri değildir sadece dinlenmeye başladığınız ilk andan itibaren tüm kayıt boyunca peşinizi bırakmayacak olan hatıraların canlandırılmasına neden olabilecek kadar gerçeği yorumlama kabiliyetidir iş bu albümü bu kadar üzerinde düşünmeye sevk ettiren veyahutta sözü dolandırmadan önemli adletmemize sebebiyet veren. Damıtmış olduğu tınıların, bağlantılarının uzun soluklu Eat Your Own Ears gecelerinden alıntılar barındırdığını da söze eklemeliyiz. Techno’nun Four Tet’in müzikal yelpazesinde nasıl konumlandırılabildiğinin yetkin önermelerini ihtiva eder. Açılış parçası Angel Echoes, temize çekilmiş zil seslerinin elektronik titreşimlerle tertip edildiği hızı giderek arttırılan bir trip hop düzenlemesini tanımlandırır. Alışageldiğimiz müstehzi melodramatik yansının üstüne eklentilenmiş olan, tekrara alınmış vokalin minimalist özelliği de parçanın şahsa münhasırlığını arttıran bir kıvam arttırıcı olduğunu eklemeliyiz. Elektronik sinyallerin doğaçlama davul partisyonunda karanlığın içerisinden kopup gelen çığlıkları resmettiği, There Is Love In You albümünün en karanlık ses birleşimlerinden birisi olmayı başaran egzantrik dans müziği Love Cry parçası ile katmanların daha fazla derinleştirildiği bir sorgu anına dahil oluruz. İlerlediğimizi sandığımız eşiğin bir ucunda nasıl tek başımıza kaldığımızın dosdoğru mesajını anımsatan, kimine aşkı meşki hatırlatırken kimine mücadele etmenin gerekliliğini bir kere daha tekrarlayan bir yoğunluk hoparlörlerden yayılır. Parçanın albümün merkezini kapsayışını, kaydın meramını bu kadar isabetli bir biçimde yansıtmasının nedenleri arasında Burial aka Will Bevan’ın da konuk prodüktör olarak şarkının dramatikliğini arttıran unsurlarda takviye ettiğini eklemeliyiz. Minimalist elektronik nüvesiyle Steve Reich / John Cage gibi üstadların izlerinin takipçisi olan ‘synthesizer’ kesidi üzerinden biçimlendirilmiş, içten dışa katmanların çoğaltıldığı yapım olan Circling, elektronik müziğin yetkin alternatifini dinlemek isteyenler için biçilmiş bir kaftan olarak kayıttaki yerini alır. Kieran Hebden’ın geliştirmeyi sürdürdüğü hissiyat dolgulu ses harmanlamasına örnek teşkil edebilecek Sing gibi daha yüksek perdeden dans müziği bakışımının da There Is Love In You albümünün muhteviyatında yer edindiği söyleyebiliriz. Zaman tüm yıpratıcılığıyla elde avuçta kalan son beklentilerin kullanım sürelerini sonlandırırken bir karar anına ulaştığımızda ne yapılması gerkeli olduğunu seslerle ifadelendiren, elektronik tınılar ile akustik çoğaltımların birbirlerinin içinde bütünleştirilmesini duyumsatan, Four Tet külliyatının en olgun kayıtlarından birisi olduğunu rahatlıkla ifade edebileceğimiz This Unfolds gibi enstrümantal müziğin başlı başına geniş dünyasında kendimize uygun bir karşılık bulabileceğimizi imgeleştiren örnekler There Is Love In You albümünü 2010 içinde yayınlanmış nitelikli, sözü bol kayıtlarından birisiyle karşı karşıya olduğumuzu imler. Özgünlüğünü katmanlar üzerinde yapılandırdığı seslerin direkt olarak iliştirilmeye çalışan mesajların dinleyicinin zihninde canlandırılması üzerinden hareketle oluşturulan anımsatıcılar olduğunu kanıtlayan bir başka örnek olarak Deuss Ex Machina dahilinde de paylaşmış olduğumuz Plastic People parçasını örnek gösterebiliriz. Dial Records çatısı altında kayıtlarını dinleme imkanı yakaladığımız Pantha Du Prince, Carsten Jost, Efdemin, Pawel gibi üreticilerin Hamburg minimalizmi olarak adlandırılan melodikasının dip bucağında muhakkak duygu yoğunluğunu yakalayabileceğiniz önermeleriyle paralellikler taşıyan kurgumasal bir çoğaltım kulaklarımıza ulaştırılır, Hebden tarafından. Geçmiş kayıtların taslaklarından çıkartılmış gibi kulağa aşina gelen, akustik gitar kesidine Hebden’ın müdahaleleriyle elektronik bir tasvire dönüştürülen She Just Likes To Fight parçasıyla albüm tamamlanır. Kieran Hebden, Four Tet adı altında çoğalttığı seslerle hayata dair kulak kabartıldığında fark edilecek incelikli detayları paylaşıp yeni yollar keşfedebilmemiz için aracılık etmeye mütemadiyen devam ediyor. Sıkışıp kaldığımız hep aynı sözcüklere sığınmaya çalıştığımız çatının ilerisinde de bir şeylerin olduğunu anlamlandırıyor.
DTP tabelası indirilmiş, altında sadece Diyarbakır İl Başkanlığı ibaresi kalmış. Tabelanın üzerindeki çiviler ertesi gün asılacak Barış ve Demokrasi Partisi tabelası için hazır tutuluyor. 1990’dan bu yana sekiz partinin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılması ya da partililer tarafından feshedilmesinin Kürtlerde geliştirdiği bir tür pratik bu. Sekiz partinin de hikâyesi benzer: Tabela indiriliyor, yenisi takılıyor, çizgi devam ediyor. Ancak, yıllar içinde tecrübe kazanan, siyasetin kurallarını öğrenen, demokrasinin işleyişini kavrayan Kürt siyasiler, tabelalar gibi kolay geri dönemiyor. Her kapanan parti ve yasaklanan siyasetçi, demokrasi tecrübesini, siyasetin kurallarının yerleşmesini geciktiriyor. Bu yüzden DTP’nin kapatılması kadar, vekillerin parlamentodan çekilmesi, Türkiye kadar Kürt siyasetinin demokratikleşmesini bir kez daha sekteye uğratacak.
Bir alemdir ki şu dünya ne yazılmış metinler tam manasıyla hatmedilir, ne niyetler katakullisiz belli edilir. Ne bir konuda uzlaşılır ne sorunlar çözüme kavuşturulur. Varsa yoksa o griliğin yüceltildiği, nefeslerin lafazanlıkla tüketildiği yerkürede sunileşen yaşamımızın devamlılığı ön planda tutulur. Nefessiz, bilinçsiz us ile dilin birbirlerini bir türlü bulamadığı, zihnin teferruatlarla doldurulduğu bir görüngü hasıl olur. Kesifleşmiş kokular dört bir yanımızı sarmışken, birbirlerine demediklerini bırakmayan insanların ortalığı daha fazla politize ederek, üzerinden rant sağlamaya, daha fazla ayrışıma zemin oluşturmak için doksandokuz doğurdukları bir eşikte neleri kaybettiğimizi bulmak olasıdır. Yoksun tutulmaya devam ettiğimiz müddetçe kendimizi doğru olandan, kötümserliğin giderek münasip porsiyonlarda tüketimimiz için arz edildiği günleri yaşamak mecburiyetine dahil olduğumuzu layıkıyla açıklayacaktır. Anlayış ve izanın zerresi okunmazken, kin ve öfkenin akil düşünceden sayılarak muktedir olduğu, yanılgı hali sarmalar iken dört bir yanımızı. Daha dünümüz hakkında net konuşamazken geleceğimiz için bu kadar aceleci bir biçimde kararlar almak, yeniden yol ayrımlarında seçimler yapmaya heveskarlığımız ise düşündürücüdür. Kendimizi kendimizden saklı tutmaya, bilinenleri bilinmedik ilan etmeye çaba sarf ettikçe, dile gelenleri yutmaya, akla düşenleri yaftalamaya devam ettiğimiz müddetçe sanırız pek çok kere daha o filmin parçası olmaya devam edeceğiz. Bir tekrar sahnesinden diğerine uzanan bir döngünün dahilinde hesap sorulamazlığı, öfke nöbetlerinin nasıl oluyorsa oluyor yeni makul olarak ısıtılıp tekrardan yememiz gereken bir acı reçete haline dönüştürülmesi bu aralıkta irdelenebilir. Mümkünatlar ve imkanların çoğaltımı, teknolojik gelişim ve bilgiye erişimde bu kadar ilerisine ulaşmışken hala aynı kederden tükenmek evla mıdır? Yıkmak, yıkmak ve sadece yıkmak üzerine kurulu bir düşünce tüketiminin akışı, itham etmek, ötekileştirmek veyahutta sindirmek haline indirgenebilecek bir makulleştirme düzeneğinin varlığını hangi zaman aralığında sorgulamaya başlayacağız? Nedenleri aramaya çaba sarf etmeksizin ne kadar gri olursa, ne kadar pusun içinde damıtılmışa ve belirsizliklere örülmüş ise o kadar makbulümüzdür yargısına uyulması mı gerekiyor? Düşünceler birbirleriyle bağlantılı şekil ve hüzmelerde kaynağından alınarak yeniden yorumlandırılır. Notanın sağladıklarıyla beraber ya da bir satırlık fikrin havanında bu işleyiş gerçekleştir. Anlaşılır kılınabilecek, detay katılacak öğeler eklemlenir. Bizim bu sayfalar aracılığıyla sizlerle paylaşmaya çalıştığımız müzikal izleklerde de bu damıtımı ortaya çıkartacak tınıları birbirlerine ilintilemeye çalışıyoruz. Sözün kafi olmadığı anlarda müziğin sağladıklarından, kulaklarımıza sunduklarından yeni yorumlar aramaya gayret ediyoruz. Bir anlam kazandırma çabası olarak değerlendirilmesini salık verdiğimiz hayat-müzik bağlantısı dahilindeki arayışımız Deuss Ex Machina’nın 280. bölümünde de devam etti. Bağsız ve bağlantısız kendi sözleri, müzikal iklimlerini yaratmak konusunda çaba harcayan bağımsız müzisyenlerin işleri bu yapının temel öğelerinden birisi olarak yıllardır disturumuzu oluşturmaktadır. Yoksa iki-üç adet indie sanatçının / grubun isimlerini öğrendiklerini varsayarak, bütün günü birbirlerinin benzeri kaşif sitelerden, kendi kıt zevklerini tatmin edecek teneke tınılarla case’lerini donatarak, sağda solda buldukları her fırsatta sözümona “bağımsız sanatçı kaşiflerinden” olmadı Deuss Ex Machina. Kimilerinin dillerine pelesenk olan kanaat önderliğinin zamanla yapılandırılabilecek bir olgu olduğunun bilinciyle müziğe dair cümlelerimizi sizlerle beraber öğrenip pekiştirme yolunu tercih ettik. Pazartesi akşamı Dinamo FM’den canlı olarak sunduğumuz Deuss Ex Machina’da da ilk kısımda ilettiğimiz çıkarsamalardan yola çıkarak bir saatlik dinlenceliği ortaya çıkarttık. Sesler yeni rotaların izlerini, yeni rotalar da farklı müzikal dimağları okuyabilmemize bir kere daha vesile oldu. 1990’dan günümüze gerek solo, gerekse de üyesi olarak yer aldığı gruplar dahilinde modern alternatif müziğin sınırlarına dair yetkin önermeler gerçekleştirmiş, deyim uygunsa on parmağında on marifet prodüktörlerden birisi olmuş Kevin Martin’i son projesi olan King Midas Sound’un Hyperdub çıkışlı debut albümü “Waiting For You”nun rehberliğinde sizlerin beğenisine sunuyoruz.
Endüstriyel ses kuşakları arasında birbirlerine ilintilediklerinin rotasında yeni keşifler gerçekleştiren Kevin Martin’in The Bug projesi ilk elden bu yeni önermelere çatılık görevi üstlenen bir yapılar dizinini oluşturur. Melodik kurgulamalar, damıtılan endüstriyel seslerin önceki kayıtlara ve projeler göz önünde bulundurulduğunda daha elektronik seslere yakın durduğu, bahsini açtığımız türlerin yanısıra dub, dubtronica ve Basic Channel gibi ekol dubtechno mihmandarlarının müziklerinin de bu yapının içerisinde görünür kılındığı, bir çeşit deneysellik bütünü ortaya çıkartılır. Alex Buess (Klarnet), David Cochrane (Bas Gitar), Simon Hopkins (Gitar) gibi ortak projelerde çalıştığı isimler ve Andre Gurov aka DJ Vadim’in (Sampler) katkılarıyla gerçekleştirilen Tapping The Conversation albümü 1997 yılında WordSound etiketinden yayınlanır. 1974 tarihli Francis Ford Coppola’nın The Conversation filmine ithaf edilmiş alternatif film müziği çalışması olduğunu kaydın ilk elden belirtmeliyiz. Filmin katışıksız süslenmemiş geriliminden temellendirilerek yola çıkılan, ilintilenen her bir sesle beraber filmi daha seyretmeden de belirli başlı fikirlerin canlandırılabileceği bir dinlencelik şöleni karşımıza çıkartılır. Kaydın açılışında yer edinen pedallarla oluşturulan drone elektronik döngülerin aksettirildiği Harry’s Theme parçası yer alır. Endüstriyel kurgunun nispeten Techno Animal kayıtlarında kimi zaman karşımıza çıkmış olan aksak hip-hop ritmlerinin düşük tempoda seyrüsefer eylediği Invasion Of Privacy ve Countdown To Elimination parçaları gibi yorumlar Kevin Martin’in King Midas Sound’a uzanan müzikal değişim ve dönüşümlerinin temellendirilebileceği ilk önemli eşiği tanımlandırır. Kontrollü ses karaşınlığı yer yer deneysel caz sınırlarında dolaşıma çıkartılmış olan ara partisyonlarla beraber elektornik müziğin de pekala emek isteyen, sadece makinelere bağımlı olmayan bir müzikal form olduğu bileşenini bir kere daha hatırlatır. Coppola’nın filminde uygulamış olduğu gerilim unsurunun son derece rafine bir biçimde albüm boyunca filmden tek bir ses örneği alınmadan gerçekleştirilmiş olması dahi kaydın nevi şahsına münhasırlığını belgelemeye yeterli gelecektir diye düşünmekteyiz. Fake Auto Crash’i bu minvalde değerlendirebileceğimiz ilk örnek olarak iliştirmeliyiz. Burial’ın seneler sonra deneyeceği estetize edilmiş alan-saha kayıtlarının ses dehlizlerinde yankılanan bir dubstep ağıdı Seduction & Betrayal, endüstriyel akustiğin pik noktası Nightmare Messenger ile kaydın final parçası olan 24 Hour Surveillance’a ulaşırız. Dubtechno’nun hip-hop tabanında canlandırıldığı enstrümantal yapı albümün en başından bu yana istikrarlı bir biçimde sürdüregeldiği belgeleyici ses dokusunu mahir bir biçimde kulaklara ulaştıran bir yapı olarak döngüyü tamamlanır. Richard D. James ve Grant Wilson-Claridge’in temellendirdikleri braindance’den, akıllı dans müziğine, breakcore’dan, techno ve ötesine ulaşan bir ses yayınlayıcısı olan Rephlex Records’dan 2003’de yayınlanan Pressure albümü, Kevin Martin’in müzikal çözümlemelerinin Dub / Reggae Soundsystemlere ve Dancehall’a entegre olduğu bir aynalamayı dinleyicilere ulaştırmaya aracı olmuş bir kayıttır.
Endüstriyel yapıların ara kesitlerde kendini gösterdiği, uzun soluklu pekçok farklı projeden sonra Kevin Martin’in zihninin bir köşesini meşgul eden kudretli baslar ile donatılmış dancehall müziğine dair önermelerinin yer aldığı, dinlencelik açısından da önceki düzeneklerden daha rahatça adapte olunabilecek nitelikte bir albüm olur Pressure. Düzeneğin kolaylıkla ana akımca popülerleştirdiği, başı sonu ayrı havalardan müteşekkil parodilerden apayrı olduğunu Daddy Freddy’nin vokalleriyle desteklenmiş olan Politicans And Paedophiles parçasıyla albümün henüz başında keşfederiz. Sert nağmeler, elektronik döngüler, aksak ritmler ve reggae müziğinin bu en deneyimlenmesi keyifli ancak nitelikli yorumların sık çıkmadığı türünde farklı soluğun Kevin Martin tarafından getirildiğini ilave etmeliyiz. King Midas Sound projesinin de sacayaklarından birisi olan şair Roger Robinson’ın okumasından güncelliğe dair çıkarsamalarını işitebileceğiniz Executor, Rhythm & Sound’un daimi vokali olan yaşayan efsaneler arasında rahatlıkla anabileceğimiz müziğe ruh veren vokallerden Paul St. Hilaire’in yorumladığı Live & Learn güzellemesi gibi hemen hemen aynı bas vuruşlarına haiz olan bir ses eriminde nasıl alternatifin yansıtılabileceğine dair yetkin bir önerme kulaklara ulaşır. Dubstep’in henüz tanımının yapıldığı günlere denk gelen, eleştirel kimliğin nihai biçimde müziğin yapısı üzerinde etkileriyle daha da hakkaniyetli bir kulvarı imleyen albümün de doruk noktalarından birisi olan Thief Of Dreams gibi kurgular ses yelpazesinde adım atılmadık nokta bırakmayan bir sanatçının daha keşfedilecek nice şey olduğunu hissettiren bir vurgusunu ortaya çıkartır. Kevin Martin sesler arasında bağlantıladığı kurgu biçemleri ile modern yaşamın rutine bağlanmış hallerine dair yetkin vokallerle bu içeriği daha doyurucu bir dinlencelik haline dönüştürür. Braindance ses eriminden alıntılanmış yüksek dub baslarıyla terbiye edilmiş dans kurgusu Night Steppa, ritmik gürültü kavislerinin endüstriyellikle buluşturulduğu Wayne Lonesome vokalli Fuck Y-Self, John Bolloten aka The Rootsman ile ortaklaşa gerçekleştirilmiş Razor X Productions projesinden tadımlık Killer parçası gibi değişik odaklarda dub / reggae soundsystem ile bağlantılanabilecek deneysel yaklaşımların sergilendiği kurgular Pressur boyunca dinleyicilerin kulaklarına sunulur. Kaydın kapanış parçası olan Living Dub, ambient tonlarının hakim kılındığı egzantrik bir gece düşü ile Pressure albümü tamamlanır.
Temmuz 2008’de Ninja Tune etiketinden yayınlanmış olan London Zoo, özet kabilinden yukarıda kısaca detaylandırmaya çalıştığımız müzikal izleklerin beslenerek giderek daha dans pisti çevresinin yoklandığı bir dinlenceliği bütünleştirir. Endüstriyel, techno, dub, reggae, dancehall ve en son olarak da bu bütünleştirmeye dahil edilen grime ve dubstep türlerinin birbirleriyle ilitilendikleri örnekleri ihtiva eden bir ses kapsayıcılığı işlenir. Güney Londra merkezli reggae’nin alt türü olarak tanımlandırılabilecek Lovers Rock disiplininden (aynı zamanda da günümüze de süren kollektifin adı), Tippa Irie’nin vokalleriyle kimliğini bulmuş olan dancehall Angry ile kaydın açılışı gerçekleştirilir. Kıvamı ve dozu kararında tutulmuş bir eğlencelik albüm boyunca duyulacak sürprizlerden sadece birisini oluşturur. UK Garage / Grime ekibi Roll Depp’den Killa P.’nin Flowdan ile albümün en yüksek noktalarından birisini henüz üçüncü parçada sağladıkları 2008’in başlıbaşına underground fenomenlerinden birisi olmuş Skeng tutturulan kökler ile şimdinin müziğini tanımlandırma çabasında önemli bir eşiğin aşılmasını ilintiler. Yeni nesil elektronik sesler konusunda kulağına güvendiğimiz birkaç eleştirmenden birisi olan Mary Anne Hobbs’un takdis ettiği Skeng başlıbaşına bir “dubstep vs. rhyme” karşılaşmasının nasıl olabileceği konusunda yetkin bir önerme olur. Keza Warrior Queen’in politik sözleri deyim uygunsa takır takır saydırdığı ensdüstriyel grime Insane, Steve Goodman aka Kode9’ın Memories Of The Future uzun çaları boyunca gösterdiği performansla hatırlayabileceğiniz The Spaceape’in mikrofon başında olduğu dubstep Fuckaz, albümün genelinde duyumsanan dub çıkışının bariz bir biçimde techno ile buluşturulduğu enstrümantal Freak Freak, etkisinden uzunca bir süre çıkamayacağınız Poison Dart gibi özgün denemelerle beraber London Zoo’nun finaline ulaşırız. İngiltere dans müziğinin itinayla dinlenesi alternatif güzergahlarında dolaşmakta olan kaydın son parçası olan Judgement’da da yetkin ses çözümlemelerinin bir başka evresi ortaya çıkartılır Kevin Martin tarafından. Tek bir yön veyahutta müzikal istikamette ilermeyen bir üreticinin bir çeşit vefa borcu olarak da anlam katılabilecek bir kurgudur London Zoo. Elektronik seslerin günübirlik tüketilir örneklerinden sıkılıp alternatif oluşunu, özgünlüğünü uzunca süre koruyabilecek bir müzik özeti kulaklarımıza sunulur. Bu albüm bağlamında Soul Jazz Records’dan yayınlanmış olan 500% Dynamite, Hustle! Reggae Disco, 100% Dynamite! Dancehall Reggae Meets Rap In New York City gibi derlemeleri ve Kevin Martin’in derlemiş olduğu Virgin Records etiketli Macro Dub Infection Volume 1 ve 2 albümlerini de dipnot kabilinden öneri olarak dinlence listenize dahil edebilirsiniz.
İngiltere / Trinidad arasında mekik dokuyan şair, yazar ve Techno Animal ve The Bug kayıtlarında sesini işittiğimiz Roger Robinson, The Bug’ın dubplate plak kayıtlarından bu yana Kevin Martin’in ilgisine mazhar olmuş Dokkebi Q grubunun üyesi Kiki Hitomi ve bütün bu döngünün tamamlayıcısı olan ahir zamanın ses ozanlarından Kevin Martin’in kattıklarıyla ortaya çıkan King Midas Sound’un debut albümü olan Waiting For You ile ilgili detayları iletelim. Kevin Martin’in tüm projelerini üst üste koyduğunuzda genel bir resim ortaya çıkar. Tüm müzikal eşiklerden birşeyler barındıran, yönleri ve havasıyla beraber her albümde daha fazla insanı kendi içerisine çeken bir ses evreni sunulur. Soru ve yanıtlar dinleyicilerin belirleyebileceği bir güzergahta inci gibi dizilir. Aramasını bilen için birer cevherdir orada iliştirilmiş olan nağmeler. Bazen gizliden gizliye bir hayat eleştirisini bazen de dans müziğinin bir yerlerden aşina olduğunuz örnekleri arasında nitelikli, ayakları son derece sağlamca yere basan bir külliyat dizisi derlenir. King Midas Sound için ilk söyleyebileceğimiz şey de bu istikamette savların kulaklara ulaştırıldığı, dub müziğinden hareketle, folk’tan, reggae’ye Portishead dışında neredeyse ses verenin çıkmadığı triphop alemine ve hatta psychedelic nağmelere uzanan bir üst seviye kayıt olduğu gerçeğidir. Uzunca bir süredir albüm eleştirisi yazmak konusunda tereddüt etmeden kelam eklemenin mümkün olmadığı bir ustalık burada söz konusu olan her yazında bir eksik, her cümlede bir sunulamadık yönün varlığının yer alabileceğini ilk elde belirtmeliyiz. Eksiği gediği bulunmayan ve herşeyin dört dörtlük olduğu kayıtlara özlem duyanlar için bu satırlardan sonrasını okumalarına gereksinim duymadan Waiting For You albümünü edinmelerini ise ısrarla öneririz. Kevin Martin’in aşağıdaki ağ bağlantıları dizininde bulabileceğiniz The Quietus röportajı boyunca değindiği gibi üç tane birbirlerinden ayrı kariyerleri bulunan, belki de kendi tanımıyla da radikal olan insanların birbirlerini tamamladıkları bir hatırattır King Midas Sound’da duyduklarımız veya duyduğumuzu varsaydıklarımız. Dengelerin gözetildiği ama asla bir ön tanım mekanizması ve şu sekansta bu yorum girilecek klişelerine bağlı kalmadan tamamen serbestleme bir şehir müziği ihtiva eder Waiting For You. Minimal ses kompozisyonun üzerinde iletilen derinlikli bass döngüleri bir noktada da Burial’ın yapmış olduğu melankolik yansının uzunca süre tefekkür edilmiş haline kapı aralatan örnek Cool Out ile albüm açılır. Ambient’ın sisli bir perdenin ardından yankılandığı Kiki Hitomi ile Roger Robinson’ın düetine evsahipliği yapan, albümle aynı adı taşıyan Waiting For You bir nefes aralığına sığdırılmış aşık atışmasını meşrebine uygun bir biçimde işlemeyi başarır. Dub müziğinin, deneysel caz sınırlarında tanımlandırıldığı Earth A Kill Ya, tüketimin körlüğünde en sonunda kaynaklarının dibine ulaştığımız dünyanın bundan sonrasına dair, nasıl davrandıysanız şu andan sonra mükafatınızı ona göre alacaksınız uyarısını muazzam bir vurgu ile zihinlere kazıyan bir kurguyu iletir. Roger Robinson’ın parçalanmışlığı ve yıkımı olduğu gibi yansıttığı trip-hop ağıt Meltdown, 1 dakika 41 saniyelik kısacık bir keside hangi türden müzik ile donandığında can yakıcı hale dönüştürülebileceğinin yanıtını barındıran modern klasik Blue, Pitchfork sitesinde yayınlanan albüm eleştirisinde değinildiği üzere nevi şahsına münhasır müzik adamlarından Elvis Costello’dan altıntılanmış “Neşeyi bir daha hissedemeyeceğin bir acıyı dilerim” dizesinin kurguyu daha fazla belirginleştirdiği bir hesaplaşma kaydı Goodbye Girl, Kiki Hitomi’nin vokalleriyle beraber kırılgan, fısıltılarla doludizgin ilerleyen bir yapıyı pekiştirir. Roger Robinson’ın dingin bir havada sunduğu yorum ile nefesini kattığı kayıpların şarkısı Lost gibi gizli cevherleri de Waiting For You albümü dahilinde duyumsamak mümkün olur. Dubstep’in elektro akustik bir rüyada yeniden tasvir edildiği ya da derlenen her bir akustik sesle o yansımanın hissettirdiği müzikal yetkinliğin sıfatının bir türlü tam olarak belirginleştirilemeyeceği, programımız içerisinde de paylaştığımız Outer Space parçası ile albümün finaline ulaşırız. Didik didik edilmiş bir güncenin dahilinde bu kadar yumuşak bir ses erimi ile neredeyse endüstriyel bir şalalanın sağlayabileceğinden çok daha fazla derinlerde kabuk bağlamış yaraları belirginleştiren bir örneklem gerçekleştirilebilir. Miles And Miles ile kayıt sona erer iken bir yandan da nicedir unttuğunuz nitelikli müziğin disiplinlerden bağımsız özgünlüğünü koruyan yapısına dair, sözlerin henüz tükenmediğini anlamanıza yardımcı olan midenize ağır bir yumruğu yemiş olursunuz. Gregory Isaacs, Horace Andy, Lee Scratch Perry gibi mihenk taşlarının müziklerine adanmış, ithaf edilmiş bir albüm Waiting For You. İngilitere müzik sahnesinden etkiler barındıran, dört başı mahmur kayıtlara imzasını atmış Kevin Martin’i naçizane takdimimizdir.
Tenkitlerin giderek tehditlerin kapısını aralık tutmasına dair nice kelam ekleyebiliriz. Yolun giderek de daha fazlaca karmaşıklaştırıldığı, içinden çıkılamaz buhran halinin anlaşılır kılınmaya çabalanıldığı bir görüngü karşımıza çıkartılmakta. Her daim yâd edilen, özlemle anılan eskinin yerine yenisini koymaya çabalarken biz modern insanlar! olarak giderek daha anlayışsız, giderek daha tahammülsüz bireyler haline dönüşmemiz biraz da bu çıkarsamayı fazlasıyla içselleştirmiş olmamızdan kaynaklanmaktadır. Hayatta tek bir doğru olmadığı gibi zincirleme bir biçimde birbirlerini etkileyen onlarca yanlış da yoktur. Her görünmüş olan yüzde yüz doğruluğu belirginleştirmediği gibi, her bilinmeyenin de yine şerre hizmet etmeyeceği anlam kazandırılmalıdır. Bugün içerisinde bulunduğumuz toplumun özünde yer edinmiş olanları birer ikişer teferruat olarak görüp yoksayıyorsak, hatanın neresinden dönersek kardır sözünü bile bir kenara bile isteye ardılımızda bırakmayı talep ediyorsak durup düşündüğümüzde bu hataları birbiri peşisıra nasıl olup da yapmaya devam ettiğimize de bir kafa yormamız gerekmektedir. Aslolan yitirdiklerimizi belirli bir yönlendirme doğrultusunda zamanı geldiğinde, ya da moda olduğu ilan edildiğinde ölesiye tüketmek için değil elimizden yitip gitmeden gerekli özeni göstererek sağlayabiliriz. Yaşadığımız hengamelerin dolu dolu olduğu güncenin dahilinde hiç değilse bu vakitten sonrası için bir çaba göstermemiz her birimiz için de daha makul bir hedef olmayacak mıdır? Biribirimize duyacağımız kinden ve tahribattan daha fazlasını gösterebilmek için azıcık izanın makul bir anlayışın temel kazandırılması bu kadar zor mudur? Anlamsızlık kazanmaya başlayan taraf olma hallerinden, taraftarlık hallerine evrimden kurtulabilmek için, söze kadir kıymet verebilmek için daha ne kadar fazla acıyı tecrübe etmemiz, iş işten geçtikten sonra vah vahlanacak daha kaç teşebbüs atlatmamız gerekiyor?
Kollektif türetimler modern müziğin itinayla tüketilebilir alternatif kurgularını kulaklarımıza sunmayı başaran örneklemeleri barındırır. Tek yönden birbirlerinden pek fark barındırmayan, benzeş seslerden olabildiğince uzakta genişletilebilecek bir müzikal yelpaze bu türetim biçimin sathını tanımlandırır. Kurgu yapılandırılırken birbirinden bağımsız olarak yaşam sürdüren pek çok sesin, müzikal olarak birçok farklı katmanın birleştirilmesiyle beraberce ortaya çıkan harman, kollektif kurguyu daha aşina kılacaktır. Bir üretim şemasının, yabancılaştırıcı ve dinlenilen müziği itici hale dönüştüren dakikası ve saniyesine kadar detaylandırılmış hallerinin dışında kimi zaman iki veya daha fazla üreticinin ortak çalışmalarıyla şeklini bulan bir ses kaşifliği ortaya çıkartılır (Burada atıf yapılan tür elektronik dans müziğidir). Son derece dingin bir müzikal eşiğin bir anda dans ettirir bir yoruma kavuşmasından veya yüksek ritmlerle şenlendirilmiş melodik yapının en umulmadık anlarında ortaya çıkan elektronik titreşimlerle deneysellik vurgusunun belirgin kılınması, bu tanımımızı anlaşılır kılacak örnekleri de sağlayacaktır. Bahse konu olduğu üzere bu kulvarda üretilmiş müzikal sentezlemeler genelin dinlediklerinden farklı olana duyulan ihtiyacı da hakkaniyetli bir biçimde sağlar. 80’li yılların ikinci yarısından itibaren ivme kazanmış olan techno’nun başlangıç noktasından günümüze kadar hali hazırda sürdüregeldiği istikrarlı kollektif üretim yetisinin, ortaya çıkarılmış olan pek çok kaydın isimsiz kılınmasından tutunuz da, müziğin önüne geçebilecek hemen pek çok şeyin ısrarla arka planda tutma dirayetinden çıkılabilecek bir bütünlükten ve anonim üretim anlayışından dem vurabilmek mümkün. Sonuç itibariyle zaman değişimleri beraberinde getirirken bir yandan da varedilmiş müzikal çıkarsamaların gelişimi sürdürülen ses yelpazesinde nitelikli örneklerini kaybetmemesi sağlanır.
2006 yılında kurulmuş olan Punch Drunk Records işin dinleyici için seçicilik (selector) kısmından dinleyiciye üretim kısmına dair türlü çeşit sesin sunulacağı Tom Ford’a atfen çıkış noktasının post-jungle olarak belirlenmiş olduğu bir türetim içeriğiyle yol almayı amaçlamış bir yapı olarak kurgulanır. Genel anlamıyla İngiltere’de tanımının oluşturuluğu ses iklimine dair göndermeler barındıran ama üreticilerinin Bristol’lü oldukları bir çatıdır Punch Drunk Records. Drum and bass’in zamanında önemli kayıtların altında imzası bulunan Smith & Mighty’den Rob Smith’in RSD projesi, Gatekeeper, Forsaken, Pinch ve Gemmy gibi yeni isimlerin kayıtlarının günyüzü bulduğu bir yapı. Dubstep’in daha fazla dinleyici tarafından keşfedilmesinin hemen ardından, üretilen bu kurgulara zemin sağlayıcı olarak adı sıklıkla zikredilmiş ‘Fruity Loops’ yazılımında amatörce gerçekleştirilen ses kurgulamaları artık esaslı bir biçimde üzerinde emek sarf edilerek kotarılan birer yapılandırma haline dönüştürülür. Peverelist külliyatının birbirlerini peşisıra takip eden plak dizisi içerisinde bu çözümlemelere dair çıkarsamalar dinleyenlerce fark edilebilecek bir biçimde örnekler çoğaltılarak sunulur. Türetilen kurgulama bir noktadan sonra varedilmiş olan seslerin ötesinde daha hangi seslerin keşfedilmediğini apaçık bir biçimde paylaştırmayı başarır. 2006 yılında yayınlanmış olan Erstwhile Rhythm / The Grind kırkbeşliği inceleyeceğimiz ilk örneği oluşturur. Birbirlerine yakın hatlarda bulunan aksak ritmler ile 4/4lük basların birbirleriyle buluşturulduğu bir derleme kulaklara sunulur. Techno’nun Detroit etkisine haiz kısmından derlenerek kurgulanmış, naif piyano kesidinin hemen ardından iliştirilmiş olan ileri geri dönüşümlü bas sağaltımlarında vücut bulan Erstwhile Rhythm kaydın a yüzünü tanımlar. B yüzünü oluşturan The Grind parçasında da dubtechno ses eriminin nevi şahsına münhasır ekiplerinden birisi olmuş Mark Ernestus ve Moritz von Oswald’ın Rhythm & Sound projelerinin paralelinde bir kurgunun tanımlandırıldığı, dans ettirir bir yapı ortaya çıkartılır, Peverelist tarafından. Yedi dakikalık süresi dahilinde dubstep’de çoğu zaman alışkın olmadığımız bir olumlandırma hali canlandırılır. Kederden arınmış gerisin geriye techno’nun mihenk taşı olmuş kayıtlarından kendi dilini oluşturma yolunu seçmiş bir kurgu olur The Grind.
Sürekli üretim halinin getirmiş olduğu, yer yer kendini tekrar eden müzik yapısının dışında kalmaya itina göstermiş olan Peverelist’in debut albümü Jarvik Mindstate ile ilgili notlarımızı paylaşalım. Yüzeylerin birbirlerini tamamlandırmaya elverişli kılındığı bir kurgulama yolu seçilir kayıtta. Pek çok farklı müzikal akımın birbirleriyle kesişiminin sağlandığı, çoğaltımların birebir tekrarlardan ise mümkün olanın en azamisiyle beraber yeniden tanımlandırılma yolunun seçildiği bir kurgu ortaya çıkartılır Jarvik Mindstate albümünde. Tamamen bilgisayar üzerinde yapılandırılmış olmasına karşın yer yer enstrümantal hakkaniyetliliği ile beraber akustik hassasiyetinin duyumsanabileceği bir gerçek resim ortaya konulmaya çalışılır. Dünyada ilk yapay kalbi üretmiş olan Amerika’lı bilim adamı Robert Jarvik’e atfen gerçekleştirilmiş albüm isminden tutunuz detaylarında farklı nüansların sergilendiği bir eser ortaya çıkartılmaya çabalanır Tom Ford. Çoğunlukla elektronik dans müziği kapsamında aşina olmadığımız bir biçimde derdi olan kayıtlardan biridir, Jarvik Mindstate. İnsan – makine ilişkisine dair meramını değişken ses alaşımları ile derlemeye gayret gösteren, belki de bunca zaman geçmesine karşın nerelerde halen takılı kaldığımız sorusuna yanıtlar aramaya çabalayan bir bütünlük nakledilir. Kaydın salt dubstep ses sınırlarının dışını arşınlaması biraz da buna benzer önermelere gebe kalınmış bir düşünsel paketin varlığını daha rahatça çözümleyebilmemizi sağlayacaktır. Yönü ve tasvirleriyle Jarvik Mindstate dahilinde değişiklik arz eden bir müzikal çeşitlendirme karşımıza çıkartılır. Albümün hemen başında büyük bir tantananın dinleyiciyi selamladığı Esperanto parçası yer alır. Sonik seslerden mülhem bir doğaçlamanın sergilendiği Carl Craig’in Innerzone Orchestra döneminden esintiler ihtiva eden bir techno parçasıyla Peverelist’in sunduğu müzikal dünyanın sınırlarında kulak misafirliğine başlarız. Pinch’in yardımcılığında prodüksiyonunun gerçekleştirildiği, Deuss Ex Machina içerisinde de paylaştığımız Revival parçası digidub’ın hakkını veren bir deneysel dinlenceliği sağlar.
Bembeyaz bir sayfanın sağlamış olduğu alanı mümkün mertebe kelimelerle donatmaya gayret ediyor, dile getirmeye çalıştıklarımızı bir noktadan sonra müzik ile buluşturmaya özen gösteriyoruz. Her defasında teşebbüs ettiğimiz bir alternatifin dha var olduğunu belirginleştirebilmek. Karaltılı renklerin hakimiyetine aşina olduğumuz güncelliğin ötesinde bir umudun taşınması gerektiğini bir kere daha sunabilmek bütün bu dizin içerisinde iliştirmeye çalıştıklarımızı tanımlayacaktır. Tamamlayacaktır. Suskunluğun artık kar etmediğini, sözcüklerle ne kadar fazla karşılaşırsak o kadar fazla ilerleme kaydedebileceğimizi ortaya çıkartmanın da diğer bir erk olduğunu iliştirmeliyiz. Yoksun kaldıkça, sessizleştikçe anlamları yitirme tehlikesiyle karşı karşıya olacağımız aşikar iken gönlün razı gelmediklerini dile getirmeye olanca gayretkeşliğimizle devam ediyoruz. Derlemeye çalıştığımız kelime kümeleri aramaktan heba olduğumuz doğruların ne olduğuna dair bir ihtimal yeterli verileri de sağlayacaktır. Sunulmuş olanın kırmızı çizgilerini aşabilmek için gereksinim duyulandır. Bahsini her defasında açmaya ısrarla devam ettiğimiz yolun ve yordamın bulunabilirliği için anlayışın bina edilebilmesidir sözü getirmeye çalıştığımız. Kasvetin döngü içerisinde, adına yaşam dediğimiz çemberin dahilinde görülmez, işitilmez, anlaşılmaz kıldıklarına dair ne kadar fazlasına ön ayak olabilirsek o kadar aladır diye düşünmekteyiz. Ne ki yapmaya çalıştığımızı bir nebze olsun sizlere aktarabilirsek, derdimizi kederimizi paylaşabilirsek, fikri paylaşıma girebilirsek ne ala. Müzik bu bağlamda, gerek içeriği derinleştiren gerekse de sözün kifayetsiz kaldığı halleri pekiştirir. Herkeslere anlaşılır kılar. Belirli bir düzenek içerisinde birbirlerini takip eden notaların değil aynı zamanda da güncelliğin sert ve tavisiz kararlılığında bir gedik açmaya çava sarf eder. Onun içindir ki, müziği fazlasıyla sizlere sunabilmeye bu minvalde sözcük dizileriyle başlamaktayız. Yaşadığımızı sandığımız, gelip geçiciliğin asıl hakkaniyet olduğu yerkürede ardımızda bırakabileceğimiz bir sedadan ötesi olmayacaktır. Ne uzun ne kısa en dosdoğrusu sözün kıssası olarak. Deuss Ex Machina’nın Pazartesi akşamı canlı olarak sizlere sunduğumuz bölümü içerisinde bu fikriyattan hareketle bir kolaj oluşturmaya çalıştık. Tüketilen sesin aslında ne gibi anlamlar ihtiva ettiğine dair bir kaç söz ekleyebilmenin şevklendiriciliği ile beraber. Yorumlar çeşitlendirilebilir bu noktada. Müzik dinlenceliğinin ileri noktalarında açmazlara gebe kaldığımız hayat hallerine dair göndermeler barındırır. Doğruluğundan emin olmadığımız, şüphe taşıdığımız konular bütününde bizlere yeni eşikler sağlar. Sağlamlaştırır. Aramasını bilen için bir bellek vazifesi gösterir tam da yazının başından bu yana değindiğimiz sandukalar gibi. Sadece tek bir yönüyle değil genelin algısında yerini edinmiş katıcıllığın anlaşılabilir kılınması için çok yönlülüğü teşvik ederek. Ötelemekten artık vazgeçip bir an önce düşünmeye ve konuşmaya daha fazla önem verilmesini sağlayarak. Yön göstererek. Mush plakevi çatısı altında 2005 yılından itibaren sunduğu müzikler ile elektronik seslerden giderek organik kurgulara doğru yol alan bir müzikal seyyahlığın sahibi olan Stephen Wilkinson’ın Bibio nam projesini sizlere Warp Records etiketli son çalışması olan The Apple & The Tooth’un rehberliğinde sunuyoruz.
Elektronik müziğin sınırları konusunda yetkin bir dilin oluşturulabildiği, türetilen her bir yeni kurgu ile beraber giderek genişleyen bir sahanın varlığının ortaya çıkartıldığı belirtmeliyiz. Bir dinlencelik öğesi olmasının ötesinde, işaret ettikleriyle de yer yer alt okumalarıyla elektronik müzik, yılların geleneksel sesleri ve popüler müziğinin üzerinde yeni sözlerin tasavvur edilebilmesine vesile olmuş bir forma dönüştürülür. Kimi zaman makinelerden sağlanmış olan endüstriyel kurgulamalarda kimi zaman da pek yakınımızda duran bir doğal sesin izleri üzerinde yeniden şekillendirilir. Tasvir edilen melodilerin bir noktadan sonrasında eğlendirici unsurunun dışında, dinleyici için de yeterince verimli bir aşamayı tanımlandırdığını belirtmeliyiz. Klişelere bağımlı kalınmadan yıllar boyunca oluşturduğu ses erimiyle beraber tazeliğini koruyan bir müzik yaratımının öncüsü Stephen Wilkinson. Bibio adıyla yayınlamış olduğu çalışmalar dahilinde, Boards Of Canada’dan Nick Drake’e uzanan bir ses yelpazesinin varlığı üzerinde müzikal kesitler ilintilemeye gayret gösterir. Duygusal iletişimin duyusal yönlerinde mahir tasvirlerin altına imzasını atacaktır. Vurgulanan, ortaya çıkartılan her bir kayıt dizini dahilinde Bibio alameti farikası haline dönüşecek olan sınırsızlığı belirginleştirmeye çaba sarf eden, ulaşılmış olan elektronik bağlaçlı seslerin ilerisini ortaya sermeye gayret eden bir müzisyenlik kimliğini sunar. Her bir albümün kapsamı dahilinde muhteviyata eklentilenmiş olan seslerin sağladıkları hayatın tam da kendisidir diyebilmek de mümkündür. Bibio’nun müziğinde dinleyeni içerisine çekiverne bir mekanizmanın varlığı parçaların ve albümlerin oluşturduğu uzunca bir dinlencelik listesini ve hayat bağlantılarını ihtiva eder. Yorumlayıcının sağladıklarıyla beraber dinleyici tarafında olan bizler için fazlasıyla mesudelik vaat eden bir seremoni timsali Bibio’nun müziği ile ilk defa tecrübe edecekler için önemli bir ayrıntıyı sunacaktır: tanımlarıyla tecrübe edilmemişliği denenebilir kılmıştır. Londra’da Middlesex Üniversitesi’ndeki eğitimi sırasında temellendirdiği çalışmaların giderek ana akım müzik dinleyicisinin beğenilerine hitap edebilir hallere dönüştürülmesinin de Stephen Wilkinson’ın aldığı aşamayı belirginleştirebileceğini belirtmeliyiz. Deneysellik ile elektroniğin birbirlerine kavuşturulduğu debut kayıt olan Fi albümü 2005 yılında Mush etiketiyle yayınlanır. Kısaca değinmeye çalıştığımız ide üzerinde şekli kazandırılmış, ambient kavislerinden shoegaze hüzünbazlığına kafi miktarda elektronik deneyselliğinin günyüzü bulduğu bir çalışma olacaktır Fi. Bibio’nun daimi enstrümanı olan gitardan elde edilen pasajın minimalist elektro akustik öğelerde derlendiği Cherry Blossom Road ile kayıt açılır. Ses eriminde melodikanın önemini ortaya çıkartan bir kurgumasal olarak yola çıkmış giderek drone efekti ile beraber farkındalılık sağlayıcı folk müziğinin sınırında belirsiz kalmış alanları kulaklara ulaştıran Bewley In White gibi önermeler ile kapağı aralık bırakılmış bir not defterinin sayfaları arasında dolaşılmaya devam edilir. Puslu Londra havasının müzikal yansısı nasıl olabilirdi sorusunun yanıt bulduğu, gitar kayıdı üzerine bina edilmiş olan ambient katmanlarıyla beraber yıllar boyunca referans noktası olarak kabul ettiğimiz Boards Of Canada, Autechre gibi zaman zaman bu dolaylardan müzikler ortaya çıkartmış grupların sağladıklarının yamacında bir ses tahlilini sağlanır London Planes ile beraber. I’m Rewinding It… elektronik müziğin dikkat isteyen yüzeylerinde seyyahlık eyleyen bir gürültü karaşınlığında modern zamanların tasvirini gerçekleştirir. Yitirmekten korkmadığımız için artık çok daha fazla kaybetmeye mahkum olmuş hallerimizi, gözü karalığın yerini umursamazlığın aldığı bakışımı kıyasıya eleştiren bir toplam ulaştırılır. Puddled In The Morning parçasında da bu ağıt havasının elektro akustiğe sırtını vermiş bir örneğini dinleyebilmek mümkün kılınır. Fi albümün kapanışında yer alan Poplar Avenue bir taslak metin halinde önümüze serilmiş olan hissiyat vurgusunu düşük yoğunluklu elektroniklerde yeniden tanımlandırma yolunu seçmiş bir odağı oluşturur. Bibio’nun müziğinde aşina olduğumuz sesin yankılanması değil aynı zamanda da hüzünlendirici unsurlar taşıdığına dair bir önermedir. Bir türlü bitmek tükenmek bilmeyen müzikte hissiyat var mıdır yok mudur tartışması hakkında açık bir sunumlandırma gerçekleştirilir. Müzik hissedilir! Dinlemesini bilin yeter ki dercesine kendinden emin çıkışlarıyla.
Bibio’nun bu kendi haznesinde kaynaştırmaya çalıştığı müzik türlerinin bir sonraki durağını 2006’da yayınlanmış olan Hand Cranked albümü oluşturacaktır. Elektronik seslerin varlığını korumasına karşın git gide gitarın ve dolayısıyla folk müziğinin merkeze taşınmaya çalışıldığı bir geçişkenlik söz konusu olur. Plak metaforunun, çıtırtıların da kullanıldığı bir eskitilmişlik nakş edilir parçalara. Ayrımsız bir biçimde parçaların tümünün sağlamış olduğu dosdoğru bir nostaljinin tüketilmesinden ise varedilmiş ses ile entegre hale dönüştürülebilirliğine dair yeterince kuvvetli önermelerde bulunmaktadır Bibio. Bu durumu elektronik serpintilerin arasında kendini göstermekte olan folk müziğinin kulağa yakın halleri üzerinde çeşitlendirmelerden başlayarak derinleştirebilmek mümkündür. Zaman içerisinde bir gezinti halini yansıtan “sonik” seslerin hemen dibinde kayda girmiş gitarın melodikası ile beraber bir masal kutusundan yankılanan seslere ev sahipliği yapan The Cranking House, oluşturulan döngü içerisinde sık sık geri dönüşlerin mümkün kılındığı modern zamanlar elektronika dinletisi Cherry Go Round gibi örneklemler kayıtta yerlerini alırlar. Touch, Spekk, Mego gibi elektronik müziğin öncül kayıtlarını dinleyicilere sunmuş plak şirketlerinin müzikal kökenlerine sadık bir dinlenceliği sunarak albümün gayesinin de ön plana çıkmasını sağlayan önermelerden birisini oluşturan Black Country Blues, kasvet halini dağıtabilecek kadar kuvvetli bir önermenin sunulduğu Dyfi, yerel folk melodisinin tersyüz edilip elektronik bağlarla yeniden tanımlandırıldığı Woodington gibi kayıtlar ile Hand Cranked albümünün finaline kavuşuruz. Boards Of Canada’nın yarısı olan Marcus Eoin’in Bibio’yu Mush’a takdiminin ne kadar isabetli bir seçim olduğunu ortaya çıkartan, tıpkı önermeyi gerçekleştirmiş sanatçı gibi müziğin alelade bir tasvir yığıntılamasından çok daha özlü sıfatlarla anılabileceğini ortaya koyan Overgrown ile kayıt tamamlanır. Bibio henüz ikinci albümünde müzikal sınırlar arasında kalmış olan belirsizliklerin üzerine gidebilmiş, onları yeniden birbirleriyle kavuşturmayı kendince başarma konusunda epeyce yol kat ettiği bir kaydın altına imzasını atar. 2009 yılı içerisinde Warp Records etiketiyle sunulmuş olan Ambivalence Avenue ise gerek bu iki kayıdın sağladıklarını derleyip toparlayan, gerekse de artık çok daha sağlam bir biçimde eskinin seslerini günümüzün müzik dinleyicisinin beğenilerine uygun olarak sunabilen bir müzikal tertibatı tanımlandırır. Elektronika, lo-fi, drone, ambient ve folk müziğine ilaveten 70’li yılların soul müziğini, bir ucu Jay Dilla ve Madlib’e öte ucu ise Flying Lotus ve Hudson Mohawke’a uzanan hip-hop’u hatta kimi yerlerde technoya dümen kıran çıkarsamalara ulaşabilen bir tertibat. Tıpkı bir djin seçtikleri gibi zaman tüneli içerisinde müzikal gelişimleri, yönlendirme ve öneri bütünlerini bir arada sunabilen bir derleme olduğu Ambivalance Avenue için ilk olarak söylenebilir. Brezilya’lı sanatçı Marcos Valle’nin kayıtlarından esinlenilerek kotarılmış olan albümle de aynı adı taşıyan Ambivalance Avenue, popüler müziğin niş odaklarında dolaşıma çıkmış bir tadımlık ile albüme buyur eder dinleyiciyi. Gayet kıvamında bir melodika çeşitlendirmesiyle beraber. Kaydın bu şen şakrak havasını devam ettiren, kuvvetle muhtemel ana akım dinleyicisini de Bibio’nun müziğinin etki alanına dahil olmasını sağlamış funk güzellemesi Jealous Of Roses, kısacık süresine karşın ilginç bir anketodun tamamlayıcısı haline dönüşen, oluşturulmaya çabalanan eleştirel bakışımı da sürümcemede bırakmdan iletme yolunun tercih edildiği All The Flowers gibi birbirleri ile gerek bağlantı gerekse de bağımsız olarak dinlenebilecek bir müzikal çeşitlilik kayıtta karşımıza çıkartılır Bibio tarafından. Bir melodram sahnesinin canlandırıldığı, ikili ilişkilerin tahribatına göndermelerin yer edindiği ve bir noktadan sonra da yıllardır dinlediğimiz Yoni Wolf ve çetesi Why?’ın kayıp kardeşi intibasını uyandırmış Haikuesque (When She Laughs) gibi gizli cevherler ortaya çıkar. Pop müziği kıvamında derlenip şekillendirilmiş birer sunuş gerçekleştirilir, Bibio tarafından. Her defasında farklı bir okumaya gereksinim duyuracak kadar iyi gözlemlerin, müzikal halllerin karşılaştırıldığı bir toplam. Flying Lotus’un GNG BNG parçasında olduğu gibi elektronik ses örneklerinin braindance ekolünden ödünç alındığı Sugarette gibi Bibio için yeni sayılabilecek bir kurguyu da dinleyebilmek, S’Vive gibi enstrümantal hiphopun adının resmen konulduğu çıkarsamalara kulak kabartmak mümkün. Kaydın en uzun parçası olan Dwrcan aynı zamanda albümün de finalini oluşturur. Parçaların sürekli yer değiştirildiği bir müzikal tanımlandırma Dwrcan için de geçerlidir. 8bit ses kesitlerinin başlattığı ses kavislerinin finale doğru Autechre’nin en dingin yüzeylerinde sağlanmış hüzünlerle buluşturulduğu bir yapılandırma ortaya çıkartılır. Kirli endüstriyel seslerden bir dünya tahliline girişilir.
Bibio’nun gelişiminin süreklilik gösterdiği müzik kaşifliği ve damıtımının şimdilik son durağını ise The Apple And The Tooth adıyla sunulan kayıt oluşturur. Warp Records etiketinden yayınlanan çalışma Ambivalence Avenue’nin de bir yerde devamlılığını sağlayan dört adet günyüzü görmemiş parça ve deneysel-hiphop-elektronika disiplinlerinin kesiştiği sınırlardaki sesleri türetmeye girişen projelerin sıklıkla başvurdukları bir yöntem olan dinleyici ile aralarını soğutmama geleneğinin bir parçası olarak ellerinin altında tuttukları bir ara kayıt olarak değerlendirmek mümkün. Burada istisnai olan Bibio’nun müziğinin deviniminin istikrarını koruması. Bir yandan da birbirlerine paralel müzikal disiplinlerden el alarak parçaları yeniden tanımlandırılabilirliği ortaya çıkartılma çabası olduğunu ifade etmeliyiz. The Apple And The Tooth parçası bossa nova ile rhyme geleneğini birleştiren, Bibio’nun kimi zaman modifiye edilmiş yetmişler film müziklerinin albenisine kendisine teslim ettiği bir kurgu içerir. Tek bir cephede ilerlemektense mümkün mertebe seslerin genişletilebilir alanları üzerine kafa yorulduğunu daha da belirginleştiren Rotten Rudd braindance aksanıyla hiphopun kaynaştırıldığı bir deneyim olacaktır. Birkaç satır öncesinde değindiğimiz Why?, Themselves, Clouddead gibi Anticon etiketi dahilinden çıkmış grupların tüettikleri müziği hatim etmiş dinleyiciler için biçilmiş birer dinlencelik olarak tanımlayabileceğimiz Bones & Skulls, dubstep ile pop müzik arasında bir bağlacı tanımlayan Steal The Lamp parçasıyla ilk bölüm nihayetlendirilir. Empty The Bones Of You gibi IDM söz konusu olduğunda bir başyapıtın ardındaki isim olan Christopher Stephen Clark’ın yapmış olduğu, mekanik melankolik S’vive, Ambivalance Avenue’nun kapanış parçası olan Dwrcan’in Brendan Angelides aka Eskmo tarafından yapılan elektronika, darkstep düzenlemesi üretilen müziğin değişik bakışlarda nasıl da bambaşka karakterleri ileri sürebildiğini son derece kulağa yatkın bir biçimde sağlamayı başarır. Bibio gibi nevi şahsına münhasır kayıtlarla, sonik / elektronik seslerin soul müziğinden etkileşimli hallerini ortaya çıkartan Lone’nin düzenlediği All The Flowers, albümdeki halinden görece daha temiz bir düzenleme ile kayda dahil olmuş Palm Of Your Wave’in Bibio’nun ellerinden çıkmış yeni yorum, pop standartlarını yeniden gözden geçirmek isteyenler için öznel bir çalışma olacaktır. Sözün kısası Bibio bir müzikal resim nakşediyor. Naklettiği sesler ve sözcüklerle hayatın bilinmeyen yüzeylerinden çok aşina hikayeleri birbirine ilişitiriyor. Tasarladığı her bir kayıt ile modern müzik seceresine kuvvetli bir çentiği atmayı, Warp Records’un kataloğu için de önemli bir köşeyi kapsıyor. Uzun soluklu, dinlendikçe değerinin anlaşılabileceğini düşündüğümüz kayıtları ile Bibio adlı müzisyeni takdimimizdir. 
deussexmachina 
